نقش صنایع تبدیلی در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی مورد مطالعه دهستان دشت روم

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش صنایع تبدیلی در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی بود. بدین منظور از روش علی- مقایسه¬ای بهره گرفته شد. در این راستا، با استفاده از نظر کارشناسان ذیربط، دو روستای امیرآباد و کوشک به ترتیب به عنوان روستاهای برخوردار و غیربرخوردار از صنایع تبدیلی انتخاب شدند. همچنین با توجه به جدول نمونه¬گیری کرجسی و مورگان، 330 نفر به عنوان نمونه تعیین شد. پس از تعیین حجم نمونه، برای انتخاب نمونه¬ها، از روش نمونه¬گیری طبقه¬بندی شده استفاده گردید و در هر طبقه به روش نمونه¬گیری طبقه¬بندی تصادفی ساده و به-صورت انتساب متناسب، نمونه¬ها انتخاب گردیدند. برای جمع¬آوری داده¬ها، پرسش¬نامه محقق ساخته به کار رفت. برای تعیین اعتبار بخش¬های مختلف ابزار پرسش¬نامه از روش¬ اعتبار صوری و به منظور تعیین پایایی آن از هم¬سانی درونی به روش آلفای کرونباخ استفاده شد. آماره¬ی ضریب آلفای کرونباخ (817/0- 90/0) به دست آمده، از بهینه¬گی پرسش¬نامه حکایت داشت. جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها از آمارهای توصیفی و استنباطی نظیر میانگین، انحراف معیار، آزمون تی زوج، آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس استفاده شد. داده¬پردازی هم با استفاده از نرم¬افزارspss 20 انجام گرفت. در مجموع یافته¬های پژوهش نشان داد ضایعات محصولات کشاورزی روستای امیر آباد (دارای صنایع تبدیلی کشاورزی) کم¬تر از روستای کوشک (فاقد صنایع تبدیلی کشاورزی) می¬باشد. به منظور اطمینان نسبی از این-که کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در روستای امیر آباد ناشی از وجود صنایع تبدیلی بوده است، از تحلیل کوواریانس بهره گرفته شد. با توجه به نتایج می¬توان اذعان داشت که کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در روستای دارای صنایع تبدیلی نسبت به روستای فاقد صنایع تبدیلی، ناشی از وجود این صنایع بوده است .دیگر یافته¬های پژوهش نشان داد، وضعیت ضایعات مرحله پس از برداشت در اثر وجود صنایع به میزان دو درصد کاهش داشته است. فزون بر آن، وضعیت ضایعات مرحله نگهداری و ذخیره¬سازی نیز در اثر وجود صنایع به میزان 67/6 درصد کاهش ضایعات داشته است. وضعیت ضایعات مرحله فرآوری محصولات کشاورزی نیز در اثر وجود صنایع تبدیلی به میزان 67/11 درصد کاهش داشته است. همچنین در مرحله حمل و نقل و توزیع نیز این صنایع باعث کاهش 23 درصدی ضایعات در این مرحله شده¬اند. در مجموع با توجه به نتایج حاصل شده، وجود صنایع تبدیلی در منطقه¬ی مورد مطالعه باعث کاهش ضایعات محصولات کشاورزی به میزان 11 درصد شده است. فزون بر آن، باتوجه به نتایج حاصل شده بیش¬ترین اثر صنایع بر کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در مرحله¬ی حمل و نقل و توزیع محصولات بوده است و کم¬ترین اثر را نیز بر کاهش ضایعات در مرحله پس از برداشت داشته است.